Door de juiste vragen te stellen, helpt een coach cliënten verder in hun ontwikkeling. In deze aflevering vertelt coach Ingrid Kop over haar gesprek met Pim (66) en de vraag die voor een doorbraak zorgde. Dit artikel verscheen eerder in Psychologie Magazine.
Pim was manager bij een groot bedrijf, maar is nu ruim een jaar gepensioneerd en wijt zijn overgewicht daaraan. Hij heeft meer tijd om te koken, voor te proeven en daar dagelijks twee of drie wijntjes bij te drinken. Ook eet hij vaker tussendoortjes. Samen stellen we een haalbaar doel: in totaal zeven kilo kwijtraken, met een gemiddelde van een tot twee kilo per maand.
De eerste sessies gaan vooral over zijn relatie met voeding met als centrale vraag: waarom eet ik zoals ik eet? Uit het eetdagboekje dat ik hem gevraagd heb bij te houden, blijkt dat Pim vaak naar snacks grijpt als hij zich onrustig voelt. We bespreken of er alternatieven zijn om daarmee om te gaan, zoals even een rondje gaan wandelen.
Opgejaagd
Ik heb Pim vooraf verteld dat mijn coachingssessies altijd buiten plaatsvinden, in het bos of op de hei. De natuur en de frisse lucht werken ontspannend en het is aangetoond dat wandelen het deel van het brein triggert dat voor nieuwe inzichten kan zorgen.
Daarbij vertelt het looptempo van mijn cliënten me iets over hen. Zo valt het me op dat Pim heel snel loopt. Na een aantal sessies vraag ik waarom hij zo’n haast heeft. ‘Ik voel me opgejaagd,’ antwoordt hij. ‘Nu ik niet meer werk, zoek ik naar een nieuwe invulling van mijn leven.’
En dat terwijl hij best druk is voor een pensionado: hij werkt drie dagen per week in bestuursfuncties en onderneemt van alles met zijn kinderen. En als zijn jongere vrouw vrij heeft – ze is nog volop met haar carrière bezig – doen ze samen leuke dingen. Toch is het voor Pim alsof hij stilstaat. Zijn huidige leven voelt niet bevredigend genoeg.
Wijze uil
We zijn vier sessies verder als ik Pim tijdens een wandeling letterlijk stilzet. Zijn gejaagde manier van lopen creëert alleen maar meer onrust. We gaan op een boomstam zitten. Ik zie hem veranderen: zijn schouders zakken omlaag, zijn ademhaling vertraagt en zijn blik verzacht. Hij sluit even zijn ogen. ‘Ik sta mezelf nooit toe om zo te zitten.’
Dan vraag ik hem: ‘Waar verlang je naar?’ Hij sluit zijn ogen weer en zegt: ‘Hiernaar, naar rust. Als ik rust voel, ben ik een leuker mens. Een wijze oude uil, die aandacht heeft voor zijn omgeving. Die niet alleen werkt, maar er ook voor anderen is.’
Bootje
In volgende sessies gaan we daarmee aan de slag. We komen tot de conclusie dat de bestuursfuncties te veel op zijn vroegere baan lijken. In plaats daarvan gaat Pim vrijwilligerswerk doen bij een stichting die zich inzet voor het klimaat. Dat scheelt veel stress en geeft hem meer voldoening.
Ook leert hij om mindful met eten om te gaan. Telkens als hij zich toch weer onrustig voelt en wat te eten wil pakken, kiest hij bewust voor andere afleiding. En dat helpt: na een half jaar is hij bijna acht kilo afgevallen.
Maanden na onze laatste sessie mailt Pim me dat hij een bootje heeft gekocht waarmee hij vaak alleen rondvaart. ‘De oude uil heeft rust gevonden.’
Over de coach Ingrid Kop
Ingrid Kop is diëtist, leefstijl- en burn-outcoach. Ze richt zich op het verband tussen stress en eetgewoonten.
Emotie-eten
‘Bij veel mensen met overgewicht speelt emotie-eten een rol. Ze proberen verdriet, angst of een leeg gevoel weg te eten,’ vertelt Ingrid Kop. ‘Door hun te leren dat deze emoties er mogen zijn én dat ze het zelf waard zijn om hun verlangens te vervullen, neemt de behoefte aan eten vaak af.’
De vraag ‘Waar verlang je naar?’ is bij deze groep en bij iedereen die sterk ‘in zijn hoofd zit’ heel effectief, weet Kop. ‘Omdat de vraag ingaat op diepgewortelde emoties. Soms is het antwoord in eerste instantie: “Ik weet het niet.” Daar zit dan vaak weerstand of angst om echt goed te voelen achter. Als ik doorvraag, komt er meestal toch een antwoord. Dat varieert van: om niet meer bang te zijn, niet meer moe te zijn, me normaal te voelen, me niet te schamen, boos te durven zijn of zoals bij Pim: om rust te ervaren.’
