1. Wat doet Acceptance and Commitment Therapy?
Vervelende gedachten of negatieve emoties kunnen je in de weg staan bij het nastreven van je dromen en doelen. Helaas komen er altijd gebeurtenissen op je pad die je afleiden van wat jij wilt bereiken in je leven. Acceptance and Commitment Therapy (kortweg ACT-therapie of ACT) helpt je om anders met die hindernissen om te gaan, waardoor ze je minder zullen belemmeren.
2. Wat leer je van Acceptance and Commitment Therapy?
De coach of therapeut laat je ervaren hoe je obstakels in je leven kunt accepteren (acceptance) waardoor je meer energie en ruimte overhoudt voor de dingen in je leven die je belangrijk vindt (commitment).
ACT is een zogenoemde derde generatie gedragstherapie. Bij de eerdere versies, de eerste en tweede generatie, richtten de therapieën zich vooral op het veranderen van gedrag, emoties en gedachten. Je hebt misschien wel gehoord van cognitieve gedragstherapie; dat is een tweede generatie gedragstherapie.
ACT is net als Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT) van de derde generatie. Die focust zich meer op het nemen van een gezonde afstand van vervelende gevoelens en herinneringen, en het daarbij stilstaan door er ruimte voor te maken zonder die gevoelens te willen veranderen. Het doel van ACT is het vergroten van de psychologische flexibiliteit; dat doe je met verschillende concrete technieken.
‘Ik wil graag dat mijn bedrijf groeit, maar ik pieker veel en slaap slecht omdat ik bang ben om het niet goed te doen’
Tim volgde ACT-coaching. Lees hier zijn coachingservaring.
3. Wanneer kan ACT goed helpen?
ACT-therapie kan effectief zijn wanneer bepaalde gedachten en gevoelens je ontwikkeling in de weg staan. En als je last hebt van stress, piekeren of angsten. ACT therapie helpt ook bij het ontdekken naar welke van jouw doelen nog te weinig aandacht gaat.
Veel mensen herkennen het: je bent voortdurend doelloos aan het ploeteren zonder duidelijke richting. Dat kost veel energie die je eigenlijk ergens anders aan zou willen besteden. Soms kun je je vinger er niet precies op leggen: wat is precies belangrijk voor jou? In ACT-therapie kun je samen met een coach ontdekken wat je waarden zijn en welke hindernissen in de weg staan om met deze waarden aan de slag te gaan. ACT biedt je de kans een waardevol leven te leiden waar jij blij van wordt.
ACT-therapie kan binnen organisaties een geschikte methode zijn om preventief iets te doen tegen burn-out, onder meer door het veranderen van overtuigingen die mensen hebben. Het kan een middel zijn om de sfeer te verbeteren, maar ook om de prestaties van werknemers een boost te geven.
4. Hoe werkt ACT therapie?
ACT is een therapievorm die je helpt om op een meer flexibele manier om te gaan met vervelende ervaringen. Mensen kunnen de neiging hebben om dat waar ze bang voor zijn te vermijden, wat de angst alleen maar vergroot. Dat verwoede pogen om controle te houden over je gedachten, gevoelens, herinneringen of ervaringen wordt ook wel experiëntiële vermijding genoemd.
Psychologische flexibiliteit
Een belangrijk onderdeel van ACT is stilstaan bij negatieve gevoelens en daar ruimte voor maken. ACT is gericht op het accepteren dat negatieve gedachten en gevoelens bij het leven horen door het vergroten van je psychologische flexibiliteit.
ACT bestaat uit zes stappen die niet in een vaste volgorde hoeven te worden doorlopen. Door aandacht te besteden aan deze zes processen en ermee aan de slag te gaan, vergroot je je psychologische flexibiliteit.
Hier en nu
Het gaat hier over het plaatsen van je focus op wat er zich in het hier en nu afspeelt. Mensen hebben vaak de neiging om zich ofwel op de toekomst ofwel op het verleden te richten. Door te missen wat er zich in het moment afspeelt, loop je het risico de kansen en mogelijkheden die daarbij horen over het hoofd te zien.
Het zelf
Deze stap heeft te maken met hoe je omgaat met je (zelf)beeld. Bij mensen kan het gebeuren dat ze vergroeid raken met de ideeën die ze koesteren over zichzelf. Een rigide zelfbeeld, het idee dat wie je bent nu eenmaal vastligt, kan ertoe leiden dat je het idee hebt geen kant op te kunnen. Je neemt jezelf keuzevrijheid af. Door het zelf meer te zien als context dan als concept, geef je jezelf de vrijheid terug door te kiezen hoe je in een situatie wilt reageren.
Defusie
Dit betreft het afstand nemen van gedachten. Gedachten kunnen echt lijken, terwijl ze dat in wezen niet zijn. Het kan helpend zijn om je te realiseren dat een gedachte iets is wat je hebt, niet iets wat je bent. Daarvoor bestaan verschillende metaforen, onder meer dat je gedachten moet zien als wolken die voorbij komen en gaan. Met ACT-oefeningen kun je je bewust worden dat het geen waarheden zijn en dat je ze kunt observeren als iets wat buiten jou is in plaats van als sterk geïntegreerd onderdeel van wie je bent.
Acceptatie
Acceptatie gaat over ruimte durven te maken voor gedachten, gevoelens en impulsen. In plaats van te proberen bepaalde gedachten of gevoelens weg te stoppen en te vermijden, leer je dat ze er mogen zijn. Het lijden dat we denken dat gepaard gaat met ‘negatieve’ emoties en ideeën komt eerder voort uit de manier waarop we ermee omgaan.
Waarden
Je waarden gaan over wat jij echt belangrijk vindt. Om een waardevoller leven te kunnen leiden, is het van belang om stil te staan bij wat voor jou als persoon van waarde is. In ACT-therapie fungeren die waarden als leidraad in de behandeling, namelijk het doel of de doelen waar jij naartoe wilt werken.
Toegewijd handelen
Deze stap volgt logischerwijs op stilstaan bij je waarden, ondanks dat die processen elkaar niet direct hoeven op te volgen. Toegewijd handelen gaat over het investeren in je waarden door echt iets te veranderen, in actie te komen en commitment te laten zien.
5. Is ACT bewezen effectief?
Acceptance and Commitment Therapy is evidence based, dus een wetenschappelijk onderbouwde vorm van therapie. ACT werkt om mensen op verschillende vlakken te ondersteunen in het leren omgaan met tegenslag. Onderzoek heeft onder meer aangetoond dat ACT het algemeen welzijn van cliënten vergroot en bovendien effectief is bij het behandelen van angststoornissen, depressie, dwangstoornissen en soms zelfs bij psychoses en chronische pijn.
ACT-coaching
Denk je na het lezen van dit artikel dat ACT jou verder kan helpen? Wil je graag je negatieve gedachten en gevoelens leren accepteren in plaats van proberen ze te verdringen? Bij Coachfinder vind je verscheidene coaches die veel ervaring hebben met het coachen op ACT en jou graag verder helpen. Via de matchingtool vind je gemakkelijk een coach die bij je past. Daarnaast is het eerste kennismakingsgesprek altijd gratis. Zo kun je in alle rust vrijblijvend kennismaken met een coach om te zien of er een klik is.
