Deze vraag speelt bij veel van mijn coachklanten en deelnemers aan de (online) trainingen die ik samen met Marieke Maat geef. Het is iets waar bijna alle thuiswerkers mee worstelen. Het niet hebben van reistijd wordt als groot voordeel en tegelijkertijd als nadeel ervaren.
Mensen zijn gewoontedieren. We doen het goed op een beetje structuur en kaders in ons leven. De een uiteraard meer dan de ander, maar in de basis geldt dit voor bijna iedereen, zeker in tijden waarin zoveel grote, nare dingen om ons heen gebeuren waar we nauwelijks invloed op hebben.
Waar we voorheen de meeste van onze werkdagen op kantoor doorbrachten, zaten we twee jaar geleden plotseling thuis. We moesten een werkplekken moesten inrichten, internetverbindingen verbeteren, een Teams-account afsluiten… Maar daarmee waren we er nog niet. Want hoe deel je je thuiswerkdagen in? Wat werkt voor jou? Wat verwachten je werkgever en collega’s van je?
Daarnaast waren en zijn er nog steeds andere worstelingen en uitdagingen, zoals drukte door thuisblijvende kinderen, eenzaamheid door het ontbreken van ‘echte’ contacten en angst voor Covid of de toekomst. We zijn als een gek gaan werken en hebben ons misschien niet altijd voldoende afgevraagd wat we zelf nodig hadden om een beetje energiek uit deze strijd te komen. En daar betalen we na twee jaar een prijs voor.
Een nieuw fenomeen: schuldgevoel
Met dat thuiswerken heeft een hardnekkig fenomeen haar intrede gedaan: schuldgevoel. Bij een gemiddelde dag op kantoor vinden medewerkers dat de werkdag start bij binnenkomst en eindigt bij weggaan. Daartussen werk je, vergader je, maak je soms langere en soms kortere praatjes over werk- en privézaken met collega’s bij de koffieautomaat en is je lunchtijd meestal 30 minuten, maar ook daar wordt vaak flexibel mee omgegaan.
Thuis ervaren medewerkers dat heel anders. Als je niet achter je laptop zit te werken of aan het bellen bent, dan spijbel je. Dat is niet-productieve tijd en die moet geminimaliseerd worden. Want stel nou dat een collega of je leidinggevende erachter komt dat je zomaar een kop koffie drinkt in de tuin, de hond uitlaat, een wasje in de machine stopt of een boodschap doet onder werktijd…
Hoewel we heus wel weten dat de hele dag productief zijn niet haalbaar is, en dat pauzeren ontspant en vaak zelfs inspireert, wint toch vaak dat schuldgevoel. Het gevolg is dat we langer doorwerken om onze lagere productiviteit en lamlendigheid te compenseren, terwijl we al zo moe waren van al die online meetings. Om ons vervolgens schuldig te voelen dat we teveel werken en onze partner of gezin tekort doen.
Voor je het weet, ben je in een negatieve spiraal terechtgekomen, nemen energie en motivatie steeds verder af en neemt je schuldgevoel juist toe. Terwijl we niet elke werkdag de losse eindjes aan elkaar hoeven te kunnen knopen om onszelf als succesvolle mensen te zien.
Tijd om dit patroon te doorbreken!
Hoe kun je dat aanpakken?
Tegen klanten zeg ik altijd: begin met kleine en zo concreet mogelijke stapjes. Stap niet in de valkuil van nieuwjaarsvoornemens. Als je een onhaalbaar groot doel stelt, is het gedoemd te mislukken voordat je goed en wel begonnen bent. Gedragsverandering is lastig. Als het makkelijk was geweest, had je het al lang gedaan, toch? Begin dus klein. Positieve ervaringen zullen je helpen om er steeds een stapje aan toe te voegen.
Wat kun je doen?
Hieronder lees je een paar praktische tips waarmee je jouw drukke werkdag goed kunt afsluiten en de taken van die dag achter je kunt laten.
- Noteer waarmee je worstelt en koppel daar een verbeterpunt aan. Maak dat verbeterpunt klein en concreet. Zeg bijvoorbeeld niet: ‘Ik ga minder hard werken’, maar ‘Na 20.00 uur blijft mijn laptop dicht en zet ik mijn smartphone op stil.’ Maak van ‘Ik wil meer genieten van mijn kinderen’ bijvoorbeeld ‘Ik zet mijn telefoon op vliegtuigstand tijdens de maaltijden.’ Verander ‘Ik wil afvallen en gezonder leven’ in ‘Ik ga elke dag tien minuten wandelen.’
- Gun jezelf voldoende pauzemomenten op een werkdag. Jouw lijf en hoofd hebben ze nodig. Plan ze in en noteer ze in je agenda. Plan pauzetijd tussen online meetings, beweeg, ga naar buiten, doe een yoga-oefening, drink een kopje koffie in stilte of maak een lekkere, gezonde lunch. Loop af en toe even weg van je bureau. Deze pauzemomenten helpen je om effectief informatie uit mails en meetings te verwerken, je gedachten te ordenen en je hoofd leeg te maken. Het is dus eigenlijk ook gewoon werk! Je doet vaak inspiratie op en kan met frisse moed en meer focus en energie weer aan het werk.
- Sluit je werkdag bewust af. Accepteer het einde van de dag en onthoud dat er altijd weer een volgende werkdag komt om die ene taak af te ronden. Noteer aandachts- of actiepunten voor de volgende werkdag op je takenlijst, doe eventueel een ontspanningsoefening en creëer reistijd door een stukje te fietsen of wandelen voordat je de woonkamer binnenstapt.
- Maak ’s avonds een wandeling of neem een uitgebreide douche of bad, zonder afleiding van bijvoorbeeld je smartphone. Dat helpt je brein te resetten, je hoofd leeg te maken en bevordert je nachtrust.
- Deel je worstelingen en gevoelens met collega’s. Je zult merken dat anderen dezelfde uitdagingen ervaren en dat kan al enorm opluchten en zelfs verbinden.
Nieuwe gewoonten vasthouden
Belangrijk om je te realiseren, is dat het tijd nodig heeft om van een goed voornemen een nieuwe gewoonte te maken. Je moet nieuw gedrag 20 tot 30 dagen volhouden voordat het een automatisme is. Geef dus niet te snel op en gun jezelf de tijd, met vallen en opstaan.
In dit kader raad ik je ook aan om bewust stil te staan bij de overgang naar hybride werken. Dat vraagt opnieuw zoeken naar balans. Want ook al hebben we de afgelopen twee jaar vaak gesnakt naar kantoordagen, nu puntje bij paaltje komt, vraagt ook dit weer flexibiliteit en aanpassingsvermogen van ons. En die zijn soms best lastig op te brengen.
Samen aan de slag met het fijn afsluiten van je werkdag
Lukt het je niet om je gedrag zelf te veranderen of het vol te houden? Heb je het idee dat er meer speelt, zoals negatieve, belemmerende gedachten of hardnekkige patronen en overtuigingen? Of weet je gewoon niet wat jou tegenhoudt? Misschien kan een coach jou verder helpen. Je bent welkom voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek met mij of een van de andere coaches van Coachfinder.
