Door de juiste vragen te stellen, helpt een coach cliënten verder in hun ontwikkeling. In deze aflevering vertelt coach Afra Kwak over haar gesprek met Tim (36) en de vraag die voor een doorbraak zorgde. Afra Kwak is stress- en lifecoach. Ze helpt mensen om de regie over het eigen leven terug te pakken.
Tim voelt zich erg verantwoordelijk voor hen. Hij staat op het punt om nog verder uit te breiden, maar met elke investering die hij doet, groeit ook zijn angst om failliet te gaan. Dat is bij zijn eerste bedrijf gebeurd en hij werkt keihard om herhaling te voorkomen.
Maar echt van harte lijkt het niet te gaan. Ik zie de vermoeidheid in zijn ogen. Ik vermoed dat het continu ‘aanstaan’ ervoor zorgt dat hij niet tot rust kan komen.
Leven in de vechtstand
Voor de volgende sessie spreken we af in het bos. Tim komt te laat aangesneld en verontschuldigt zich: hij zat vast in een lastige meeting. Zijn team vindt dat hij hen niet genoeg bij beslissingen betrekt. ‘Ik werk keihard en dan gaan mensen nog klagen ook.’ Hij beent door, sneller dan ik. Pas als hij meters voor me loopt, kijkt hij verbaasd om. Ik lach naar hem en roep: ‘Je was me voorbij gerend, hè?’ ‘Eh, ja,’ grijnst hij beschaamd.
Ik vertel dat veel mensen met stressklachten in de vechtstand leven waardoor ze te weinig ontspannen. Daarom vraag ik aan Tim: ‘Wat zou er gebeuren als je zou stoppen met rennen? Als je de controle los zou laten?’
Hij kijkt verschrikt. ‘Als ik achterover ga leunen, gebeurt er helemáál niks meer.’
Ik ben stil en wacht af. Dan zegt hij: ‘Of nou ja, dat denk ik.’ Nu is er ruimte om samen te gaan onderzoeken hoe het anders kan. Want Tim ziet ook wel dat zo doorgaan geen optie is.
Angst accepteren
Tien sessies lang werken we er samen aan om Tim uit zijn vechtmodus te halen. We kijken naar de overtuigingen ‘Ik mag niet falen’ en ‘Ik moet dit bedrijf tot een succes maken’. Gaandeweg is er een andere vraag bij hem opgekomen: waarom is hij eigenlijk ooit met zijn bedrijf begonnen? Omdat hij houdt van dat vrije gevoel, van ondernemen. Maar hij is vooral aan het managen en dat vindt hij helemaal niet leuk.
Nu hij dat inziet, formuleert hij een nieuw doel: meer ruimte en vrijheid. Om dat te ervaren, moet hij loskomen van die constante gedachtestroom. Oefeningen uit de Acceptance en Commitment Therapie (ACT) helpen hierbij. Tim heeft in zijn hoofd een lange lijst met leefregels opgesteld: ‘Ik moet sterk zijn, ik moet nuttig bezig zijn’, enzovoorts. Als hij die lijst letterlijk op papier zet, beseft hij hoe weinig ruimte hij zichzelf geeft. Hij geeft die dwingende stem in zichzelf een naam: Florian. Dat helpt om te zien dat hij niet zijn gedachten ís en dat hij er ook afstand van kan nemen.
Tim gaat oefenen in loslaten. Figuurlijk, door het gevoel van angst voor een faillissement toe te laten en te accepteren. En letterlijk, door taken uit te besteden en zijn werknemers wat meer vrijheid te geven. Dat laatste levert snel minder werkdruk op, waardoor hij meer ontspannen in bed stapt.
Een paar maanden later is zijn bedrijf niet ingestort. Tim is er nog wel bang voor, maar niet zodanig dat hij er wakker van ligt. Hij is nu beter in staat om angsten en onzekerheid te verdragen. Hij heeft zijn verdraagzaamheidspier getraind.
Tim heet in werkelijkheid anders.
Dit artikel verscheen eerder in Psychologie Magazine.
Tekst: Resi Lankester
Over de coach Afra Kwak
Afra Kwak is stress- en lifecoach. Ze helpt mensen om de regie over het eigen leven terug te pakken.
Wie bepaalt wat moet?
‘Ik krijg vaak mensen in mijn praktijk die de hele dag aanstaan en veel in hun hoofd zitten,’ vertelt stress- en lifecoach Afra Kwak. ‘Oefenen met overgave en loslaten begint bij het onderzoeken van je gedachten. Vraag jezelf af: wat “moet” er allemaal op een dag en wat “mag” er niet? Grote kans dat je weleens het gevoel hebt te worden geleefd. Maar wie bepaalt er vooral wat er moet? Waarschijnlijk ben je dat zelf. Onderzoek wat je waarden en behoeften zijn en of die dwingende gedachten daar wel bij passen. Zoals Tim een vrije ondernemer wilde zijn, maar zich gedroeg als een manager. Vervolgens kun je bedenken wat je anders wil doen. Taken delegeren, je werk- en vrije tijd anders indelen: onderzoek wat helpt om met meer ontspanning in het leven te staan.’
