Wat is een burn-out?
Een burn-out is het best te omschrijven als geestelijk en lichamelijk volledig uitgeput zijn. Zo moe, dat je niet meer herstelt van een normale rustperiode zoals een weekend of vakantie. Zo moe zelfs, dat je niet eens meer een boodschap kunt doen of alleen nog maar kunt huilen. Een burn-out ontstaat door langdurige overbelasting. Door net zo lang over je grenzen te gaan tot er niets meer van je over lijkt te zijn. Een te hoge werkdruk wordt vaak gezien als een belangrijke oorzaak. Maar een burn-out kan evengoed komen door te veel privé-verplichtingen; menig mantelzorger of jonge ouder kan daarover meepraten. En ook eigenschappen zoals perfectionisme of faalangst kunnen olie op het vuur gooien.
Welke klachten kunnen duiden op een burn-out?
Vaak ontstaat een burn-out geleidelijk. En dat maakt de aandoening soms moeilijk te herkennen. Je bent dan langzaam gewend geraakt aan burn-out symptomen zoals vergeetachtigheid, een korter lontje of slapeloosheid en ziet niet hoe je stukje bij beetje enorm bent veranderd. Zelf de juiste diagnose stellen wordt bovendien bemoeilijkt doordat de term burn-out te pas en te onpas wordt gebruikt. Ook als er eigenlijk sprake is van ’gewone’ overspannenheid of depressie. Voor de juiste behandeling van je klachten is het echter heel belangrijk om te weten of je echt lijdt aan een burn-out, of aan iets anders. Ga daarom altijd eerst naar de huisarts of bedrijfsarts als je een burn-out vermoedt. Daarna kun je contact opnemen met een passende burn-out coach. Die gaat zorgen dat je weer met energie en plezier kunt functioneren en dat je niet opnieuw een burn-out krijgt.
Verschil burn-out en overspannenheid
Huisartsen, bedrijfsartsen en eerstelijns psychologen zien een burn-out officieel als een heftige vorm van overspannenheid.
Volgens hun richtlijn (LESA) is er sprake van overspannenheid als:
- Ten minste drie van de volgende klachten aanwezig zijn: moeheid; gestoorde of onrustige slaap; prikkelbaarheid; niet tegen drukte/herrie kunnen; emotionele labiliteit; piekeren; gejaagd gevoel; concentratieproblemen en/of vergeetachtigheid.
- Gevoelens van controleverlies en/of machteloosheid optreden door het niet meer kunnen hanteren van stressoren in het dagelijks functioneren.
- Belangrijke beperkingen bestaan in het beroepsmatig en/of sociaal functioneren.
- De symptomen niet uitsluitend zijn toe te schrijven aan een psychiatrische stoornis.
Een burn-out is volgens de LESA in het spel wanneer:
- Er is sprake van overspanning.
- De klachten langer dan zes maanden aanhouden.
- Gevoelens van moeheid en uitputting sterk op de voorgrond staan.
Burn-out symptomen? Doe de burn-out test
Met de Burnout Assesment Tool (BAT) kun je testen of je risico loopt op een burn-out. Deze test is ontwikkeld door hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie Wilmar Schaufeli en zijn collega’s Hans de Witte en Steffie Desart van de KU Leuven.
Passende hulp bij burn-out symptomen
Is er vastgesteld dat je een burn-out hebt? Dan kan een goede burn-out coach je helpen met je herstel.
