Toch horen we regelmatig dat mensen na hun veertigste of vijftigste denken dat ze het niet (meer) durven, een stap wagen naar een nieuwe baan. Vaak komen zulke angsten voort uit belemmerende overtuigingen. Hoe kom je daar vanaf? In dit artikel weerlegt loopbaancoach Ingrid de Jong de belangrijkste van die overtuigingen.
Carrièreswitch na je 40e: ‘Moet ik dat nog wel doen?’
Deze uitspraak hoort de Jong regelmatig. In haar coachpraktijk begeleidt ze onder anderen mensen die het roer willen omgooien. Toch verbaast het haar dat mensen na hun veertigste denken dat ze niet meer van baan zouden kunnen veranderen. ‘Vaak is het een emotie die gevoed wordt door de omgeving. Soms komt het uit de media, maar vaak van familie, vrienden of een bezorgde partner: ‘Een carrièreswitch? Moet je dat nog wel doen op jouw leeftijd?’
Vaak ontstaat die angst wanneer mensen wel weten dat ze iets anders willen, maar nog geen orde hebben geschapen in hun hoofd. ‘Maar wanneer je stapsgewijs onderzoek doet naar de arbeidsmarkt, blijkt er vaak meer mogelijk dan je denkt,’ zegt De Jong.
Carrièreswitch na je 50e: ‘Wie zit er nog op mij te wachten?’
Nog zo’n angst, en vaak een onnodig belemmerende overtuiging. Want eigenlijk is de angst dat niemand meer op je zit te wachten alleen gegrond als je uit een branche komt waar nu geen werk is. We zitten in een kraptemarkt: de vraag naar medewerkers is over het algemeen groot en mensen met ervaring zijn juist erg gewild.
Toch hoort De Jong deze uitspraak vooral van vijftigerplussers. ‘Sommigen verliezen de moed als ze van hun omgeving horen: “Zie nou nog maar eens aan de bak te komen.”’ Maar het gaat er vooral om hoe je naar jezelf kijkt.
‘Degenen die bang zijn dat ze niet meer meetellen, zijn veelal medewerkers die nooit echt zijn meegegaan in veranderingen. Ze hebben bijvoorbeeld hun LinkedIn-profiel en professionele netwerk nooit opgebouwd. Zeker als je na twintig jaar gedwongen het veld moet ruimen, kan de paniek dan toeslaan.’
Tegelijkertijd ziet ze dat vijftig- en zestigplussers met waardevolle kennis en netwerk zichzelf onderschatten. ‘Ze beseffen zich niet dat wat ze in huis hebben goud waard is voor een nieuwe werkgever.’
‘Een nieuwe baan, wat ben ik dan waard?’
Een carrièreswitch op latere leeftijd geeft juist kansen en mogelijkheden. Een coach kan je leren zien welke vaardigheden je in huis hebt en hoe je jouw jarenlange ervaring kunt omdenken in unieke kansen voor een bedrijf.
Het zijn vaak vooroordelen over vijftigplussers van de werkgeverskant die roet in het eten gooien. Ze zouden minder efficiënt, langzamer, minder productief en minder kneedbaar zijn. ‘Natuurlijk is dat niet op alle vijftigplussers van toepassing. Het is de kunst om dat te laten zien,’ stelt Ingrid de Jong.
Een werkgever haalt namelijk met een oudere medewerker veel voordelen in huis. Over het algemeen kun je zeggen dat vijftigplussers:
- door hun senioriteit meer rust kunnen brengen in een groep
- kunnen fungeren als mentor
- vaak veel praktijkervaring hebben en niet alleen boekenkennis
- weten waar zij goed in zijn en wat ze het liefst doen
- zich flexibeler kunnen opstellen omdat er geen kleine kinderen meer thuis wonen
- meer stabiliteit hebben en minder zenuwachtig zijn om gesprekken aan te gaan
- minder gevoelig zijn voor hiërarchie
- een hoog arbeidsethos hebben
- loyaal zijn (geen jobhoppers)
‘Maak ik na mijn 60e nog wel kans op een nieuwe carrière?’
Als je na je vijftigste of zestigste van plan bent van baan te veranderen, loop je waarschijnlijk vaker tegen vooroordelen aan. Maar weet dat er genoeg medewerkers van in de zestig zijn die na een jarenlang dienstverband tóch een baan vinden die ze veel voldoening geeft.
De crux? Mentaal fit blijven en durven te veranderen. Tenzij je gewilde IT’er bent, zul je er wel harder voor moeten werken om die nieuwe baan te bemachtigen. Maar een carrièreswitch op latere leeftijd kan écht. Zelfs na je zestigste.
De Jong noemt een man van 62 die na twintig jaar het veld moest ruimen omdat zijn baan werd geoutsourcet. Hij moest er snoeihard voor werken en maakte veel gebruik van LinkedIn. Uiteindelijk kwam hij in een soortgelijke functie in een andere branche terecht. Met minder reistijd, voor minder uren, maar voor hetzelfde salaris. ‘Als je zo lang bij een bedrijf hebt gewerkt, ken je het reilen en zeilen van de hele organisatie. Dat soort dingen zijn voor een andere werkgever ontzettend waardevol.’
‘Kan ik op mijn leeftijd nog wel nieuwe dingen leren?’
Zeker wel. Een boek uit je vakgebied lezen, een seminar bijwonen of een cursus doen, dat is allemaal persoonlijke ontwikkeling die helpt. Sluit zelfs een volledige omscholing niet uit. Neem de 67-jarige coachee van De Jong die een universitaire opleiding ging doen. Of de coachee die op haar vijftigste een zesjarig omscholingstraject tot operatieverpleegkundige begon.
Je laten bijscholen of omscholen na je veertigste is juist een heel goed idee. Zeker nu de pensioenleeftijd steeds verder wordt opgerekt, kun je maar beter werk hebben dat je voldoening geeft.
Houd er wel rekening mee dat omscholen na je vijftigste of zestigste over het algemeen meer van je vergt dan toen je twintig was. Naast dat het binnen je financiële en familiaire verplichtingen moet passen, werken je brein en geheugen anders. Misschien moet je er meer energie in stoppen of je strategie aanpassen. Een opleiding- of cursusaanbieder kan je hierbij adviseren.
‘Houd ik zo’n omscholing wel vol?’
Overweeg je een meerjarige opleiding te doen maar mis je het vertrouwen? Pak dan gewoon eens een boek op over het onderwerp of doe een gratis masterclass. Snuffel eraan zonder dat het veel geld en tijd kost. Zo kun je bij jezelf nagaan: kan ik het nog wel, leren? Hoe lang ben je met een boek bezig? Lukt het je om tijd vrij te maken voor een dergelijke verandering? Als je een korte cursus al pittig vindt, is een omscholingstraject van twee of drie jaar misschien niet realistisch.
Het belangrijkst is intrinsieke motivatie. ‘Van carrière veranderen en zeker omscholen is geen geplaveid pad,’ zegt De Jong. ‘Maar als je iets heel graag wilt, kan het lukken.’ Je kunt die intrinsieke motivatie bij jezelf testen door de vraag te beantwoorden: Doe ik dit omdat ik mijn blijheidsmetertje hiervan omhooggaat, of denk ik dat dit van mij verwacht wordt? (Bijvoorbeeld door mijn werkgever.)
‘Eigenlijk heb ik toch een goede baan, kan ik die wel opofferen?’
Als je een gevestigd consultant bent, maar diep in je hart wil je liever keramieken theepotten maken, dan is de kans groot dat anderen kritische vragen gaan stellen over je switch. Misschien herken je gevoelens van schaamte of voel je je ondankbaar. Want eigenlijk heb je toch niets te klagen?
Dat soort omgevingsdruk kan je weerhouden van wat je werkelijk wilt. De Jong begeleidt coachees in dit soort situaties om ‘van binnen naar buiten te leven’: ‘Dus vanuit datgene wat jou drijft. Onderzoek daarbij wat jóúw normen en waarden zijn: waar word jij blij van, wat is zingeving voor jou? Leef naar je eigen waarden in plaats van die van je omgeving en omring je met mensen die je steunen.’
Carrièreswitch op latere leeftijd: ‘Maak ik wel de goede keuze?’
De Jong ziet het wel: medewerkers die nog tien jaar moeten werken en die dé keuze willen maken. Begrijpelijk, bij een carrièreswitch op latere leeftijd wil je geen tijd meer verspillen. Maar dat is vaak juist een valkuil: beren op je weg bedenken, nog vóórdat je een concreet plan hebt gemaakt.
Een verkeerde keuze kun je nooit uitsluiten. Wel kun je de kans erop verkleinen door (bijvoorbeeld samen met een coach) grondig onderzoek te doen naar je talenten, wensen en behoeften en de mogelijkheden in je werkveld.
‘Veel van die beren blijken dan vanzelf te verdwijnen,’ zegt De Jong. ‘Dat neemt niet weg dat een andere carrière of omscholing na je 40e of 50e best spannend kan zijn. Kun je dat gevoel accepteren en tóch stapjes zetten op die nieuwe weg? Vraag bijvoorbeeld informatie aan of breid je netwerk langzaam uit. Blijkt zo’n eerste stap succesvol te zijn, dan geeft dat energie en zelfvertrouwen voor de volgende stap.’
‘Moet ik bij een carrièreswitch op latere leeftijd altijd salaris inleveren?’
Die kans bestaat. Bijvoorbeeld als je iets gaat doen wat niet aansluit op je eerder opgedane ervaring of wanneer je minder gaat werken vanwege een opleiding. Dan zul je misschien concessies moeten doen. Het loont dan ook de moeite om vooraf te informeren bij een opleiding of werkplek hoe het zit met doorgroeimogelijkheden.
Maar in veel gevallen blijkt dit weer zo’n verkeerde aanname. Een andere carrière na je 40e betekent lang niet altijd dat je moet inleveren. De Jong: ‘Kijk ook eens naar secundaire arbeidsvoorwaarden. Als die beter zijn dan in je vorige werk, kun je per saldo toch beter gaan verdienen. Neem ontastbare zaken als reistijd ook mee: dagelijks twee uur extra tijd voor jezelf is niet in geld uit te drukken, maar wel waardevol.’
Toch is salaris lang niet altijd doorslaggevend bij zo’n grote switch, merkt De Jong in de praktijk. ‘Uiteindelijk blijkt salaris voor veel mensen minder relevant dan het hervinden van werkgeluk en zingeving in hun werk.’
Overweeg je ook een carrièreswitch op latere leeftijd?
Je hoeft het niet alleen uit te zoeken. Samen met een coach ontdek je wat bij je past. Op Coachfinder vind je uitsluitend betrouwbare coaches die je hier graag bij helpen. Vul in slechts twee minuten de vragenlijst in en ontdek welke drie coaches het beste bij je passen.
